DİVAN ŞAİRİNİN HAYAL DÜNYASINDA KOMŞULUK BİÇİMLERİ

Türk-İslam geleneği içinde Osmanlı toplumunda yaşayan divan şairinin zihin dünyasıyaşadığı toplumdaki pek çok gelenekten, âdetten, sosyal ilişki biçimlerinden, sohbet ettiği,arkadaşlık kurduğu insanlardan, bu insanlarla arasında oluşan yakın ilişkiden etkilenmiş vebu durum klasik Türk şiirine yansımıştır. Sosyal bir varlık olan insan hayatını devamettirebilmek için gerek psikolojik gerekse maddî ihtiyaçlarını karşılama anlamında insanilişkisine ihtiyaç duymuştur. İnsanoğlunun dünya hayatında en ilişkibiçimlerinden biri de komşuluktur. Aynı mahalle birbirine evlerde oturaninsanlar gelişen biçimi komşuluğu ifade etmektedir. Türk, İslam ve Osmanlıkültüründe komşuluk önemli değere sahiptir. Divan içine doğup yetiştiğiOsmanlı komşuluk, toplumun kıymet verdiği, belirli kurallara bağladığı,kanunlarla haklarını koruduğu şeklidir. Dolayısıyla şairi dekomşuluk kavramı, dünyasında komşuluk,sosyal biçimini etmekle beraber, yalnızca ilişkinin deötesinde ayrıcalık, yakınlık yani mertebenin ifadesi olarak şiirlere yansımıştır.Divan insanın insanla yakınlığı kavramı kullanabildiği gibi duyguya, birsemte dahi kavramını şiirlerinde kullanabilmiştir. Bu çalışmadadivan kullandığı on dört farklı biçim,taranan çeşitli divanlardan elde edilen örnek beyitler eşliğinde açıklanmaya çalışılmıştır.Bu çalışmayla şiiri metinlerini kaleme alan dünyasınınyaşadığı çevreden, kültürden, gelenekten inançtan etkilendiği kez daha ortayakonulması amaçlanmıştır